Oblicza

Odeszli od Nas - W sercach naszych pozostaną na zawsze

Edward Dębowski
Inżynier Komunikacji

Baranowicze koło Nowogródka, to kraina o przepięknym pejzażu, bogatym w faunę i florę - kraina ciekawych zabytków naszej kultury narodowej. Tu właśnie urodził się Edward Dębowski.
Przebywając w miejscach tak bliskich Mickiewiczowi i poddając się urokowi jego poezji, Edward Dębowski marzył o przeniesieniu na płótno swoich doznań i odczuć...
W czasie wybuchu II Wojny Światowej wywieziony został przymusowo do obozów pracy na zachód. Po wyzwoleniu przez dwa lata przebywał za granicą m.in. w Księstwie Luksemburg, w Paryżu, Brukseli, południowej Francji a następnie w Niemczech. Natomiast kilkumiesięczny pobyt w Kanadzie w 1972 r. (Wodospad Niagara, Montreal, Toronto) oraz obcowanie z jakże urozmaiconą przyrodą i architekturą pobudziły wyobraźnię Edwarda Dębowskiego, przyśpieszając decyzję realizowania swoich zamierzeń artystycznych.

W 1960 r. będąc przejazdem w Rybniku, zauroczony jego zielenią i architekturą, postanowił w tym mieście pozostać na stałe i tu pracować.
W 1982 r. wstąpił do zespołu plastycznego dla twórców nieprofesjonalnych p.n. „Oblicza”, gdzie przez szereg lat (od 1985r.) pełnił funkcję przewodniczącego tegoż zespołu oraz funkcję prezesa Stowarzyszenia Twórców Nieprofesjonalnych pod tą samą nazwą z siedzibą w Rybnickim Centrum Kultury. Jest twórcą bardzo aktywnym oraz inicjatorem i organizatorem bardzo wielu plenerów malarskich dla twórców nieprofesjonalnych zarówno w kraju jak i za granicą.

Edward Dębowski opierał się na przekonaniu, że dzieło sztuki musi być zrozumiałe i czytelne, powszechnie przystępne zarówno dla znawców i koneserów jak i dla najszerszych mas społeczeństwa. Tematem jego wyważonych w kolorze akwarel i prac olejnych są zabudowania wiejskie, zabytkowa architektura starych kościółków drewnianych oraz ulice Rybnika.

O życiu, zainteresowaniach, wrażliwości i ogromnej wyobraźni autora świadczą również prace, w których twórca wskrzesza pełne ekspresji i tajemniczości widziadła, będące wynikiem skojarzeń wyrażających jego pełen niepokoju wewnętrzny świat. W Polsce i na Litwie odbyło się 20 jego wystaw indywidualnych. Natomiast w zbiorowych prezentacjach prac twórców nieprofesjonalnych, które odbyły się w Polsce i we Francji, uczestniczył 12-krotnie.

Obrazy jego znajdują się w zbiorach prywatnych w Polsce, na Litwie, Białorusi, w Niemczech i Australii.

W 1998 roku odbyła się w rybnickim Muzeum jubileuszowa wystawa jego prac malarskich.

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

1992 - II NAGRODA na X Przeglądzie Amatorskiej Twórczości Plastycznej p.t. „Od Gminy do Województwa” - Katowice
1996 - II NAGRODA na Wystawie Poplenerowej w Mazamèt - Francja

W czasie Wystaw Jubileuszowych zespołu „OBLICZA” w 1990 roku oraz w 2000r. otrzymał od Prezydenta Miasta Rybnika DYPLOMY - WYRÓŻNIENIA oraz LISTY GRATULACYJNE za działalność artystyczną.

W 1989 r. Edwardowi Dębowskiemu przyznana została srebrna odznaka „ZASŁUŻONY DLA MIASTA RYBNIKA”.

„Paryż”

Maria Krauze
Gospodyni domowa

Czarujący świat przyrody, falujące łany złotego zboża, szmer wiatru w prześwietlonych promieniami słońca liściach drzew, spowite w opadającej mgle knieje i kępy sitowia, pełne grozy bagna i bajora otoczone tajemniczymi zaroślami - oto sfera doznań, którym poddawała się bez reszty Maria Krauze.
Jej samorealizacja objawiła się nie tylko w malarstwie i tkactwie artystycznym, ale także w poezji jakże przejmującej i przepojonej duchem humanizmu.

„Chata za wsią”

Eugeniusz Kretek
Elektromechanik

Eugeniusz Kretek urodził się w 1938 r. w Pszowie koło Rybnika. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczęszczał na zajęcia plastyczne początkowo do Domu Kultury Rybnickiej Fabryki Maszyn a następnie do Państwowego Ogniska Plastycznego w Rydułtowach, prowadzonego podówczas przez artystę malarza Ludwika Konarzewskiego. Studiował również teologię, której jednak ze względów losowych nie ukończył.

Od 1957r. pracował jako elektromechanik kolejno w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacji Samochodowej w Rybniku, w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym w Gliwicach a następnie w rybnickim „TRANSROWIE”. Za wzorową pracę otrzymał szereg wyróżnień oraz Brązowy Krzyż Zasługi. Jednakże warunki w jakich wykonywał swoje czynności zawodowe nie sprzyjały zdrowiu. Opary kwasów i innych chemikaliów zatruwały stopniowo jego organizm.

Przeszedłszy na rentę inwalidzką znalazł wreszcie czas na realizację swoich długoletnich marzeń - mógł malować. W roku 1985 zostaje członkiem zespołu plastycznego dla twórców nieprofesjonalnych p.n. „Oblicza” działającego w Rybnickim Centrum Kultury. Bierze udział we wszystkich wystawach zbiorowych zespołu „Oblicza” zarówno w kraju jak i za granicą.

Twórczość Eugeniusza Kretka cechuje wnikliwa obserwacja natury oraz przemożna potrzeba odnotowywania wrażeń barwnych docierających do nas bezustannie z otoczenia. Każde położenie farby poprzedzone jest sprawdzeniem jaki ton i kolor powinno dane miejsce na obrazie zyskiwać w związku z ogólną grą świateł i refleksów barwnych. Rozbicie powierzchni form przez plamy różnokolorowych świateł i cieni wnosi malowniczą swobodę w malarską improwizację. Kolor podlega deformacji, gdyż barwa określa jakości emocjonalne, nie zaś wyglądowe.

Żywość materii malarskiej oraz kolorystyczna ekscytacja wizji osiągają w tym momencie szczyt swego nasilenia.

Pilne uczestnictwo w zajęciach zespołu „Oblicza” pozwala na nadzwyczaj szybki rozwój jego osobowości twórczej jako kolorysty. Obserwując twórcę w czasie pracy, nieodparcie nasuwa się refleksja, iż właśnie teraz spełnia się ukryte dotąd marzenie jego życia.

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

- I NAGRODA - Przegląd Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, zorganizowany, przez Wojewódzki Ośrodek Kultury w Katowicach 1990 r.
- WYRÓŻNIENIE - Przegląd Amatorskiej Twórczości Plastycznej pod nazwą „Od gminy do województwa”, zorganizowanym w 1991 r. przez Wojewódzki Ośrodek Kultury w Katowicach.
- w 1990 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Rybniku przyznało Eugeniuszowi Kretkowi za dotychczasowe osiągnięcia artystyczne SREBRNĄ ODZNAKĘ „ZASŁUŻONY DLA RYBNIKA” oraz „DYPLOM HONOROWY”.

„Pozostałość”

Irena Wiktor
Pracownik umysłowy

Irena Wiktor, dążąc do wyrażenia swojego subiektywnego stosunku do otaczającej nas rzeczywistości, realizowała swój program artystyczny poprzez jak najbliższy kontakt z naturą oraz poprzez kolor, jako środek podstawowy, pozwalający zorganizować suwerenną powierzchnię obrazu.
Materia malarska farb, nie zmuszona obsługiwać szczegółów iluzji kreowanej rzeczywistości, zyskiwała własne życie, a pędzel rozszczepiając szeroko kładzione plamy barwne, nadawał im różnokolorowe wibracje świetlne.
Powierzchnia obrazu przestawała zatem być lustrem przedmiotów stając się ekspresją, zapisem życia i działania, z których rodziło się płótno. Autentyczność doznania w sytuacji rzeczywistej bezpośredniość odruchu malarskiego pobudzonego przez owo doznanie - oto cechy charakteryzujące postawę twórczą Ireny Wiktor.
Prace swoje eksponowała w kraju i za granicą. W 1990 r. Irenie Wiktor przyznana została srebrna odznaka „Zasłużony dla Miasta Rybnika”.

„Koścółek w Kłokocinie”

Konrad Szczuka
Górnik

W twórczości swojej, twórczości naiwnego realisty, Konrad Szczuka nie poddawał się biernie interesującej go rzeczywistości. Nie zadowalały go wrażenia czysto wzrokowe. On wiedział lepiej niż mówiło mu o tym oko, jak świat jest zbudowany.

Był ekstrawertykiem zwróconym ku otaczającemu go światu - wiedział lepiej jaki ma być porządek i wzajemne powiązania części budulca, z którego ów świat jest wzniesiony. W ten sposób podświadomie uruchamił swoje moce kreacyjne pomagające mu wyrazić swoiste przeżycia i doznania.

W 1990 r. Konradowi Szczuce przyznana została srebrna odznaka „Zasłużony dla Miasta Rybnika”.

„Zaloty”

Magdalena Szołtysek
Laborantka medyczna

Malarstwo będące prawdziwą pasją życiową autorki stanowiło dopełnienie jej osobowości.
Magdalena Szołtysek stosowała zredukowaną do minimum gamę kolorystyczną bardzo wyrafinowaną w swoim wyrazie. Natura była dla niej okazją do studiowania tego co zmienne i ulotne, do studiowania atmosfery świateł, zamgleń i kolorowych refleksów. Przedmioty przedstawiała nie dla nich samych, lecz z powodu barw jakie one posiadały. Perfekcja techniczna nie stanowiła celu samego w sobie, lecz podporządkowana była celom nadrzędnym: emocji i koncepcji.
Twórczość ta, utrzymana w konwencji postimpresjonistycznej była - wykładnikiem subtelnych doznań autorki i wynikała z wewnętrznej potrzeby dzielenia się z innymi bogactwem wrażeń płynącym z otoczenia. Magdalena Szołtysek eksponowała swoje obrazy na wielu wystawach twórczości nieprofesjonalnej w kraju i za granicą.
Zdobyła również wiele czołowych nagród.

W 1987 r. Magdalenie Szołtysek przyznana została odznaka „ZASŁUŻONY DLA MIASTA RYBNIKA”
W 1991 r. z okazji Dnia Działacza Kultury otrzymała za całokształt twórczości artystycznej „NAGRODĘ PREZYDENTA MIASTA RYBNIKA”
W 1998 r. zdobyła PIERWSZĄ NAGRODĘ na wystawie twórczości nieprofesjonalnej w muzeum w Wodzisławiu Śląskim

„Piwonie”

Tadeusz Gryt
Technik drogowy

Tadeusza Gryta fascynowało piękno grozy i tajemniczości, uczucie niespokoju i napięcia wobec zjawisk przerażających bądź niezwykłych.
Świadome stosowanie zredukowanej gamy kolorystycznej (odcienie szarości, czerni, brązów i chłodnych zieleni) jakże wyrafinowanej w swoim wyrazie artystycznym, sprzyjało tajemniczemu przesłaniu zawartemu w każdym z jego obrazów.
Tadeusz Gryt posługiwał się niezwykłymi zestawieniami realistycznych form przedmiotowych.
Ta niezwykłość wyrażała się nielogicznymi powiązaniami jednych przedmiotów z drugimi, co przypominało pewnego rodzaju nocne fantazje - z obrazów jego emanowała powaga czegoś, co ulega zagładzie, przeraża i przynosi śmierć.

W 1992r. Tadeusz Gryt otrzymał „LISTY GRATULACYJNE” od Prezydenta Miasta Rybnika, od Dyrektora Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Katowicach oraz od Dyrektora Rybnickiego Centrum Kultury.

„Memento”